Jajnik do puberteta predstavlja abdominalni organ, pa se cista jajnika i opisuje kao cista u abdomenu. Uzrok postojanja cista jajnika na rođenju nije poznat, ali one najverovatnije nastaju kao posledica prolazne stimulacije jajnika hormonima iz posteljice.
Moguće komplikacije
Većina cista nastaje kod fetusa čije majke imaju određene bolesti tokom trudnoće – pre svega povišen krvni pritisak, dijabetes, povećanu količinu plodove vode… ili ako postoji neslaganje u Rh faktoru roditelja. Ciste jajnika kod novorođenčadi mogu da imaju prečnik od nekoliko milimetara, pa i preko šest centimetara. Zapremina jajnika na rođenju je u proseku oko 0,2 mililitra, a zapremina jajnika sa cistom od pet centimetara je oko 40 mililitara, odnosno dvesta puta veća. Kada su ciste veće, moguć je nastanak komplikacija: pre svega, krvarenje unutar ciste jajnika, ruptura (prsnuće) kapsule ciste i intraabdominalno krvavljenje, opstrukcija gastrointestinalnog ili urinarnog trakta, ili uvrnuće jajnika. Usled veličine cista, moguć je i nastanak otežanog disanja na rođenju.
Spontani nestanak manjih cista posle rođenja
Spontani nestanak manjih cista nastaje posle rođenja, kada se fetus «izvuče» iz majčinog hormonalnog miljea. Kod fetusa sa cistom koja je veća od šest centimetara, savetuje se planiranje carskog reza. Ako cista opstaje, ili se uveća posle rođenja, može da ugrozi vitalnost jajnika i da zahteva operativno lečenje.
Očuvanje tkiva jajnika
Očuvanje tkiva jajnika je otežano zbog male zapremine očuvanog tkiva jajnika, ali je osnovno pravilo u operativnom lečenju u ovom uzrastu. Metoda izbora jeste aspiracija cista većih od četiri centimetra – pod kontrolom ultrazvuka, smanjuje rizik od nastanka komplikacija. Ako cista opstaje u periodu dužem od četiri meseca, indikovano je operativno lečenje. Naravno, u slučajevima uvrtanja ciste i jajnika, neophodan je hitan operativni pristup.
Blagovremena dijagnostika, pravilno praćenje pacijenta i lečenje po protokolu – smanjuju rizik od gubitka jajnika. Ginekolozi koji se bave dečjom i adolescentnom ginekologijom, imaju veći uspeh u očuvanju tkiva jajnika pri operaciji – u odnosu na ostale operatore koji mogu da dođu u kontakt sa malim pacijentima.
Preuzeto: Mojpedijatar.co.rs
