Ove godine, Gradski muzej Sombor je, nizom aktivnosti, obeležio važan jubilej – 140 godina muzejske delatnosti u Somboru, uz podršku Grada Sombora, kao i Ministarstva kulture Republike Srbije. Direktor Muzeja, David Firanj, ističe da se somborski Gradski muzej 2023. godine svrstao među najaktivnije muzeje u celoj zemlji.
-Godina je počela otvaranjem izložbe povodom obeležavanja Dana grada, pod nazivom „Vekovi somborskog venca“, a javnost je prvi put imala priliku da vidi originalne arhitektonske planove, karte i tlocrte poznatih somborskih zdanja unutar somborskog Venca. Zatim smo, u saradnji sa Muzejom Jugoslavije i Galerijom Matice srpske, organizovali tematsku izložbu „Partizanka i Fragonar – kolekcija slika Jovanke Broz“. Već ovom izložbom broj posetilaca je dostigao nivo iz kompletne prethodne godine.
Gradski muzej bio je domaćin redovne godišnje Skupštine Srpskog arheološkog društva, koliko je organizacija ove Skupštine značajna za Sombor?
-Sombor nije slučajno odabran za mesto susreta, budući da i Srpsko arheološko društvo ove godine obeležava isti jubilej kao i naš Muzej – 140 godina rada. Okupili su se brojni muzejski stručnjaci iz zemlje i regiona, a u to ime otvorena je studijska izložba pod nazivom „Krug života i smrti – prstenje iz srednjovekovne arheološke zbirke Gradskog muzeja Sombor“. U sklopu skupa otvorena je još jedna studijska izložba, koja je rezultat interdisciplinarnih istraživanja i iskopavanja u proteklih 20 godina na teritoriji koju pokriva Gradski muzej Sombor. Ovim smo prikazali naš temeljan i predan rad na očuvanju kulturne i istorijske baštine somborskog kraja.
Leto je proteklo u znaku sećanja na umetničke akcije osamdesetih godina prošlog veka, izložbom „Pokušaji emancipacije: osamdesete – Zoltan Radić, Dragan Rakić i Dragan Pantić“. S jeseni, u ime Dana muzeja, 27. oktobra, organizovana je još jedna značajna izložba, o čemu je tačno reč?
-Dan Muzeja je obeležen prigodnom izložbom „Kolekcija Pavla Beljanskog (ponovo) u Somboru“, koja je realizovana u saradnji sa Spomen zbirkom Pavla Beljanskog iz Novog Sada. Postavku čini samo jezgro kolekcije, 27 remek-dela srpskog međuratnog modernizma, od autora kao što su Konjović, Lubarda i drugi, a nosila je simboličan naziv, zato što je reč o delu zbirke kojim je upriličeno otvaranje somborskog Muzeja u kući Fernbahovih, davne 1945. godine.
Nakon ćelijske oluje koja je zahvatila i područje Grada Sombora, oštećen je depandans Muzeja posvećen Batinskoj bici. Kakve ste korake preduzeli povodom ove neočekivane havarije?
-Zahvaljujući dobroj logistici i ažurnosti muzejskih radnika, sprečena je šteta većih razmera, postavka je privremeno sklonjena, a zahvaljujući sredstvima koja su opredelili Grad Sombor i gradonačelnik Antonio Ratković, radovi su u toku i očekujemo da ubrzo vratimo muzealije u ovaj prostor i nesmetano nastavimo sa radom.
Obeležavanje jubileja biće krunisano izložbom koja se bavi somborskim apotekama sa početka XX veka, pod nazivom „Od zločina magije do umetnosti farmacije“. Osim izložbenih aktivnosti, Muzej već neko vreme radi na velikom projektu „Magareći mlin“, recite nam više o značaju ovog projekta?
-Na ovom višeslojnom lokalitetu koji je udaljen 4,5 kilometra od Apatina, pronađeni su nalazi koji pokazuju da on praktično ima potencijal Lepenskog vira. Arheolozi su počeli iskopavanja i došli do otkrića da je ovo jedno od retkih mesta u Srbiji gde su pronađeni ljudski ostaci iz mezolita. Očekujemo da ćemo uz podršku Ministarstva kulture, opštine Apatin i Grada Sombora nastaviti dalji rad na istraživanju ovog lokaliteta.
Plivajući na talasima postignutih rezultata, ponosni i motivisani, zaposleni u Muzeju pripremaju projektno-tehničku dokumentaciju postojećeg stanja zgrade Muzeja, kako bi se moglo pristupiti izradi projekta rekonstrukcije zgrade. Ovo se, prema rečima direktora Muzeja, prepoznaje kao glavni prioritet u predstojećoj godini.
