Nikanor Grujić je bio književnik, pesnik, crkveni govornik, vladika pakrački, u pesništvu nazvan Srb Milutin. Na Majskoj skupštini 1848. bio je jedan od dva glavna govornika, te je posle njegova govora proglašena Srpska Vojvodina i izabran vojvoda.
Rođen je kao Milan 13. decembra 1810. godine od oca Prokopija sveštenika, i majke Agripine rođene Kosić. Kao đak je bio najbolji pisac latinskih stihova i osobiti besednik. Nižu gimnaziju završio je u Mohaču, višu u Pečuju. Godine 1837. stupio je u karlovačku bogosloviju, a 1841. zakaluđerio se i dobio je ime Nikanor. Kao brat manastira Kuveždina prešao je u Karlovce 1843. za pridvornog kaluđera – počasnog episkopa mitropolitu Rajačiću. Godine 1848. postao je protosinđel, i tada se istakao kao govornik na Majskoj skupštini u Karlovcima i na Sveslovenskom Kongresu u Pragu. U periodu 1850 — 1861. godine bio je arhimandrit manastira Krušedola, 1861. godine posvećen je za episkopa u Pakracu, 1871. je imenovan za administratora Karlovačke patrijaršije na mesto smenjenog administratora, „narodnog patrijarha“, Arsenija Stojkovića, zbog čega je mnogo izgubio od popularnosti, te nije ni bio 1874. godine izabran za patrijarha. Bio je u sporu sa patrijarhom Germanom Anđelićem, zbog kojeg nije hteo doći u Karlovce. U prkos patrijarhovoj zabrani napisao je 1885. godine žitije svetih Ćirila i Metodija. On se tada povukao u Pakrac, i nije više dolazio u Karlovce do smrti. Jedini je od svih srpskih vladika proslavio hiljadugodišnjicu Sv. Ćirila i Metodija u Pakracu.
Umro je od posledica “vodene bolesti” 20. aprila (8. aprila po julijanskom kalendaru) 1887. godine.
Izvor: sr.wikipedia.org
