Your API key has been restricted. You may upgrade your key at https://www.weatherbit.io.
Search
Close this search box.

Na današnji dan: Preminuo Sibinjanin Janko

Sibinjanin Janko

Na današnji dan 1456. godine preminuo je mađarski vojskovođa vlaško-slovenskog porekla Janoš Hunjadi, u srpskim narodnim pesmama poznat kao Sibinjanin Janko.

Janoš je bio erdeljski vojvoda i kraljevski namesnik, otac mađarskog kralja Matije Prvog Korvina. Bio je jedna od vodećih ličnosti u velikom sukobu Evropljana sa Turcima u 15. veku, simbol borbe protiv Turaka.

Predvodio je nekoliko uspešnih krstaških ekspedicija protiv Turaka, potukao ih je 1441. kod Beograda, 1442. kod Sibina i iste godine kod Gvozdenih vrata u Transilvaniji, ali je 1448. pretrpio poraz na Kosovu, kad su mu Turci gotovo uništili vojsku.

Za poraz se osvetio 1454, kad su mađarska i srpska vojska pod njegovom komandom do nogu potukle Turke kod Kruševca. Razbio je tursku opsadu Beograda 1456, ali se potom razbolio od kuge i umro u Zemunu.

Zbog svoje izuzetne mudre politike, privrženosti hrišćanstvu i vojnim uspesima postao je popularan u celom Mađarskom kraljevstvu kao zaštitnik slabih, bez obzira na nacionalnost, i njegov lik je doživeo da ga svi prisvajaju kao svog heroja.

U Rumuniji ističu njegov život u Vlaškoj i njegovo ondašnje poreklo, ne spominjući puno njegove uspehe i zasluge van toga, mada je, istini na volju, Hunjadi uticao na postavljanje Stefana III (Stephen III of Moldavia) i Vlada III (Vlad III of Wallachia) i odigrao veliku ulogu i u rumunskoj istoriji.

Tradicionalno, Janoš Hunjadi je narodni heroj i u Mađarskoj i u Rumuniji a takođe u pričama ostalih naroda (pa i Srba).

Istorijske činjenice, po mađarskim izvorima, jesu da mu je otac bio Srbin (po dedi Serb-u, mađarski Srbin=Szerb) a majka Mađarica, rodio se u kraju naseljenom Vlasima i bio veliki hrišćanin.

Vojno je takođe ostavio tragove, zato što je pored ustaljenih glomaznih srednjovekovnih armija, koristio i male, brze jedinice koje su unosile paniku među neprijatelje. Pored toga, shvatao je nepouzdanost feudalnih vojski i oslanjao se na dobro opremljene i uvežbane odrede najamnika. Zahvaljujući iskustvu iz husitskih ratova i ratova sa Osmanlijama, sa uspehom je koristio kombinaciju tradicionalno naoružane konjice i ušančene pešadije naoružane vatrenim oružjem.

Mada je ostao nepismen skoro do kraja života, njegove diplomatske, taktičke i opšte vojne sposobnosti su mu omogućile da služi i vlada svojom zemljom. Posle njegove smrti papa Kalikst III je izjavio, osvrćući se na Hunjadijevu borbu protiv otomanske opasnosti: jedna od svetlosti hrišćanstva se ugasila.

Tagovi:
Pročitajte još: