Mihailo Petrović Alas je bio pronalazač i uticajan matematičar srpskog porekla. Njegovi glavni doprinosi nauci su diferencijalne jednačine i nekoliko radova na temu fenomenologije.
Takođe je bio veoma poštovan profesor Beogradskog univerziteta, a pored njegovog truda u oblasti matematike, bio je i muzičar, novinar, trgovac, pisac, ribolovac. Pored dostignuća na polju fenomenologije i diferencijalnih jednačina, Alas je takođe imao udela u razvoju prvog prototipa analognog računara.
Rani život i obrazovanje Mihajla Petrovića Alasa
Mihailo je rođen 6. maja 1868. godine u Beogradu. Nakon što je završio Prvu beogradsku gimnaziju 1885. godine, upisao je Filozofski fakultet, smer prirodnih nauka, s naglaskom na matematici. U septembru 1889. godine odlazi u Pariz, gde nastavlja svoje školovanje. Diplomu iz matematičkih nauka na Univerzitetu u Sorboni dobija 1891. godine. Potom sprema svoju doktorsku disertaciju koju brani 21. juna 1894. godine u Sorboni i tako postaje doktor matematičkih nauka. Njegov doktorat bio je iz oblasti diferencijalnih jednačina.
Stekavši potrebno obrazovanje i prošavši kroz obuku za nešto intenzivniji rad, Alas je postao jedan od profesora matematike na onome što nam je danas poznato kao Univerzitet u Beogradu. Bio je izvrstan poznavalac diferencijalnih jednačina tog vremena, a držao je predavanja iz matematike i jednačina sve do 1938. godine kada se penzionisao. Bila mu je tek 31 godina kada je postao član Srpske kraljevske akademije, a osim toga, bio je i dopisni član Jugoslovenske akademije znanosti i umjetnosti u Zagrebu.
Zbog svojih doprinosa i pomoći u različitim akademskim poduhvatima, 1939. godine Alas je postao jedan od počasnih doktora Beogradskog univerziteta, a iste godine nagrađen je ordenom Svetog Save prvog reda. Alasova veština i poznavanje matematike omogućili su mu da osnuje Beogradsku matematičku školu. U godinama koje su usledile iz ove škole su proistekli mnogi dobri matematičari koji su nastavili Alasov rad.
Zanimljivosti
Nadimak „Alas“ – rečni ribolovac – potiče od njegove ljubavi prema ribolovu. Međutim, on nije bio samo poklonik ribolova, već je postao i stručnjak na ovom polju. Godine 1882. postao je ribarski šegrt, a 1895. godine je čak polagao ispit za ribarskog majstora. Njegova ljubav prema ribolovu je bila tolika da je čak jednom prilikom učestvovao i u pregovorima za zaključenje konvencije o ribolovu sa Rumunijom, a imao je udela i u dogovorima s predstavnicima Austro-Ugarske o zaštiti ribolova na Drini, Dunavu i Savi.
Pored toga što se zanimao za nauku i ribolov, Alas je bio i muzičar, svirao je violinu, a čak je i osnovao muzičko društvo pod nazivom Suz. Takođe je konstruisao hidrointegrator (prim. prev. analogni računar koji je rešavao dve klase diferencijalnih jednačina), a 1900. godine osvojio je zlatnu medalju predstavljajući ovu napravu na Svetskoj izložbi u Parizu.
Mihailo je, za života, objavio veliki broj svojih časopisa, naučnih radova, knjiga, kao i dela o svojim izumima. Bio je mnogostrana ličnost i strasno je voleo putovanja. Malo je poznata činjenica da je obišao sve evropske države, kao i da je stigao i do severnog i južnog pola! Pisao je o svojim utiscima o ljudima iz tih dalekih predela.
Tokom prve polovine 20. veka vlada je pokušavala da predstavi Alasa kao „promašaj od čoveka“ koji je izabrao da živi život ribolovca. Vlasti su ga nekoliko puta sprečile da postane predsednik Kraljevske akademije iako su ga akademci jednoglasno predložili za to mesto. Život na rečnom pristaništu s ograničenim društvom bio je jedini način da sačuva svoj duševno mir. Razlog ovakvog načina života neki istoričari traže u Alasovom bliskom prijateljstvu s nesuđenim princem Đorđem Karađorđevićem. Njihov odnos predstavljen je javnosti kao homoseksualni, a princ je nakon tragične smrti svog sluge, pod jakim uticajem političara Nikole Pašića bio primoran da se odrekne krune u korist svog mlađeg brata Aleksandra II.
Nakon smrti njihovog oca, Aleksandar je proglasio Đorđa duševno bolesnim.
Uprkos svim političkim manipulacijama, Mihailo Petrović Alas bio je omiljen u narodu. Ljudi su ga voleli i poštovali. S obzirom na njegovu izvanrednu inteligenciju, svakako je bio sposoban da se distancira od slike koju su političari pokušavali da stvore o njemu.
Početkom Drugog svetskog rata zarobili su ga Nemci, ali zbog njegove bolesti su ga ubrzo oslobodili. Umro je 8. juna 1943. godine u Beogradu. Nakon njegove smrti, ljudi su ponovo počeli da cene njegova postignuća. Danas, jedna srednja škola u Beogradu nosi njegovo ime – Deveta beogradska gimnazija „Mihailo Petrović Alas“.
