Isidor Bajić je bio srpski kompozitor, pedagog i izdavač, a bavio se i sakupljanjem srpskih narodnih pesama. Rođen je 10. avgusta 1878. godine u Kuli. Osnovnu i srednju školu pohađao je u Novom Sadu, već je u nižim razredima pokazao talenat za muziku. U šestom razredu je počeo s komponovanjem, a dve godine kasnije, u školi je osnovan đački hor kojim je on dirigovao.
Život i rad Isidora Bajića
Kada je došlo vreme za studiranje, odlučio je da upiše Pravni fakultet u Budimpešti, ali je ubrzo shvatio da je muzika njegov pravi poziv, pa upisuje Muzičku akademiju u istom gradu. Nakon što se vratio iz Mađarske, postao je nastavnik narodnog i crkvenog pevanja u Velikoj srpskoj pravoslavnoj gimnaziji, koja je danas poznata kao Gimnazija Jovan Jovanović Zmaj, i na tom mestu se zadržao punih 14 godina, od 1901. do 1915.
U ovom periodu je takođe držao časove violine, klavira i tamburice, osnovao gudački orkestar, dirigovao đačkim horom, i trudio se da usmerava mnoge talentovane učenike ka muzici i komponovanju. Povodom školske slave, Svetog Save, sa svojim učenicima je pripremao koncerte koji su bili daleko iznad običnog školskog nivoa.
Osnovao je prvu Muzičku školu u Novom Sadu 1909. godine.
U velikom broju časopisa i dnevnih novina štampanih u to vreme pojavljivali su se Bajićevi tekstovi o muzici i nastavi, a neki od njih su: “Pevanje kao pedagoško sredstvo i njegova korist”, “Srpska crkvena, narodna i igračka muzika”, “Kako sačuvati i negovati glas”, “Naše crkveno pevanje”. Takođe je osnovao notnu ediciju, pod nazivom “Srpska muzička biblioteka”, kao i “Srpski muzički list”, koji je bio treći muzički časopis u istoriji srpskog izdavaštva. Ovaj veliki umetnik napisao je i objavio prve dve knjige o muzici u Srbiji, prvu 1901. godine, pod nazivom “Klavir i učenje klavira”, a drugu 1904. godine, pod nazivom “Teorija pravilnog notnog pevanja”.
Sakuljajući narodnu muziku, zapisao je mnoge srpske, kako narodne, tako i crkvene pesme. Sakupljene narodne melodije je obilato koristio u svojim kompozicijama za klavir, u horskim delima, kao i u svom najpoznatijem delu, operi “Knez Ivo od Semberije“. Kada je u leto 1911. godine s horom studenata teologije iz Sremskih Karlovaca obišao manastir Hilandar, počeo je ozbiljno da se bavi poređenjem srpskog crkvenog pevanja s crkvenim pevanjima drugih naroda. Kao kompozitor prošao je kroz razne muzičke žanrove.
Komponovao je pesme, kao što su:
- “Pesme ljubavi”
- “Zbirka pesama u duhu srpskih narodnih pesama”
- “Seljančice”
- “Jesen stiže dunjo moja”
Klavirske kompozicije, među kojima su dela:
- “Za Kosovo-Kumanovo”
- “Za Slivnicu-Bregalnicu”
- “Srpska rapsodija”
Orkestarska dela:
- “Magla pala”
- “Elegija”
Kamerna dela, među kojima su najpoznatija:
- “Pesma bez reči”
- “Romansa”
Mnogobrojne horske kompozicije, komade s pevanjem i jednu operu. Romantičarska narodna opera “Knez Ivo od Semberije”, kao peta srpska opera, doživela je ogroman uspeh, a premijerno je izvedena 6. januara 1911. godine. Zasnovana je na istorijskoj drami našeg velikog pisca Branislava Nušića, a glavni motiv je ustanak Srba protiv Turaka s početka 19. veka.
Vredno je pomena još jedno njegovo delo sa motivima srpskih istorijskih junaka, a to je simfonija “Miloš Obilić“, koja je, na žalost, izgubljena. Sva ova dela su bila izrazito popularna u narodu zbog njihove romantičarske osećajnosti, melodijske maštovitosti i sličnosti s narodnom muzikom.
Isidor Bajić je preminuo 16. septembra 1915. godine u Novom Sadu, gde je i sahranjen. Osnovna škola i jedna od glavnih ulica u Kuli danas nose njegovo ime, kao i muzička škola u Novom Sadu, u kojoj se svake druge godine u martu održava međunarodno klavirsko takmičenje, pod nazivom “Memorijal Isidor Bajić“.
