Zid je razdvajao dva dela Nemačke 10.315 dana.
Na današnji dan, pre 32 godine, srušen je Berlinski zid.
Posle sloma nacističke Nemačke, saveznici su zemlju i glavni grad Berlin podelili na četiri zone – američku, britansku, francusku i sovjetsku. Nemačke regije koje su tada pale pod kontrolu SAD-a, Velike Britanije i Francuske ujedinile su se u maju 1949, čime je formirana Savezna Republika Nemačka, odnosno Zapadna Nemačka.
Zapadna Nemačka se, uz podršku zemalja saveznica, u narednom razdoblju razvijala u kontekstu slobodne tržišne ekonomije i demokratske strukture.
S druge strane, iz Istočne Nemačke, čije su se ekonomija i politička struktura temeljile na sovjetskom socijalističkom sistemu, desetine hiljada ljudi su bežale u Zapadnu Nemačku.
Pretpostavlja se da je od 1949. do 1961. godine iz Istočne u Zapadnu Nemačku prebeglo više od tri miliona ljudi.
Kako bi zaustavila masovna bekstva, Istočna Nemačka je 12. avgusta 1961. godine tajno donela odluku da se granica u Berlinu zatvori. Pošto ih ni bodljikava žica nije zaustavljala, u noći 17. avgusta 1961. počela je gradnja Berlinskog zida, visokog 3,6 metara. Kroz sam Berlin prolazila su 44 kilometra zida.
Nekadašnji američki predsednik Ronald Regan je prilikom posete Zapadnom Berlinu 1987. godine uputio poziv tadašnjem ruskom lideru Mihailu Gorbačovu, poručivši mu: “Sruši ovaj zid!”
Dugogodišnji vladar DDR-a Erih Honeker u januaru 1989. javno je davao prognoze da će Berlinski zid stajati još 50 do 100 godina, ali ga je sled događaja demantovao.
U septembru su izbile demonstracije širom Istočne Nemačke, a vrhunac je usledio 4. novembra kad se oko pola miliona demonstranata okupilo na trgu Aleksanderplac u Istočnom Berlinu.
Već 9. novembra, ljudi su samoinicijativno počeli da razbijaju delove zida, a 13. novembra istočnonemačka vojska počela je s organizovanim uklanjanjem nekih delova. Zid je razdvajao dva dela zemlje 10.315 dana.
Državljanima DDR-a bilo je odmah omogućeno da prelaze iz Istočnog u Zapadni Berlin, međutim, pogranična služba je do 23. novembra ograničavala ulazak zapadnonemačkih državljana u Istočni Berlin. Do zvaničnog ujedinjenja Nemačke je došlo 3. oktobra 1990. godine.
Simbol Hladnog rata
Zid je bio i oličenje Hladnog rata pa je time i samo rušenje Berlinskog zida označilo početak oslobađanja od komunističke ideologije i njenih struktura.
Istočnonemački lider Gunter Šabovski je novinare iz sveta upoznao s najnovijim odlukama režima, ali nije odmah otkrio informaciju o otvaranju granica. Odgovarajući na novinarsko pitanje, Šabovski je naglas čitao dokument u kojem piše da će se vize za putovanje i iseljavanje iz zemlje izdavati bez ikakvih uslova.
– Od kada? – upitao ga je novinar.
Šabovski je za trenutak oklevao, a zatim krenuo da improvizuje: “Koliko znam odmah, od ovog trenutka.” Nekolicina novinara odmah je izašla iz dvorane, a u novinske agencije je stigla informacija: “Istočni Nemci od ovog trenutka mogu da putuju u inostranstvo.”
Preuzeto: 24sedam
