Na današnji dan 1826. godine – Umro je nemački kompozitor i pijanist Karl Marija fon Veber, jedan od kreatora romantičnog izraza u nemačkoj muzici, a njegovo remek delo “Čarobni strelac” smatra se prototipom nemačke romantične opere.
Dogodilo se na današnji dan – 5.6.
754. godine – Ubijen je Bonifacije, nazvan Apostol Nemačke, misionar pape Grgura II. Tokom misije među germanskim plemenima od 719. godine osnovao je biskupije u više mesta na germanskom području. Ubio ga je jedan paganin Frizijac.
1723. godine – Rođen je škotski ekonomista i filozof Adam Smit, uz Dejvida Rikarda najpoznatiji predstavnik engleske klasične političke ekonomije. Najznačajnija dela: “Bogatstvo naroda”, “Teorija moralnih osećanja”.
1806. godine – Napoleon je proglasio Holandiju kraljevinom i za kralja postavio svog brata Luja Bonapartu.
1819. godine – Rođen je engleski astronom i matematičar Džon Kauč Adams. Na osnovu nepravilnosti u kretanju Urana, odredio je, skoro istovremeno sa Irbenom Leverjeom, putanju Neptuna.
1827. godine – Turske trupe zauzele su Akropolj i ušle u Atinu, nakon što su slomile ustanak za oslobođenje Grčke.
1837. godine – Srpski knez Miloš Obrenović postavio je prve ekonome (agronomi), čiji je zadatak bio da savetuju seljake i nastoje da svaki od njih zaseje određenu količinu pšenice, ovsa, ječma, kukuruza, krompira…
1873. godine – Pod pritiskom Britanije, sultan Zanzibara Said bin Bargaš zatvorio je zanzibarsko tržište robova.
1878. godine – Rođen je meksički revolucionar Fransisko Pančo Vilja, lider seljačke revolucije u Meksiku (1910-1917), uz Emilijana Zapatu najpopularniji meksički narodni tribun. Proglašen je 1966. godine za meksičkog nacionalnog junaka.
1883. godine – Rođen je engleski ekonomista Džon Majnard Kejnz, poznat po delu “Opšta teorija zaposlenosti, kamate i novca”, koje je donelo radikalan zaokret u ekonomskoj teoriji.
1887. godine – Rođen je srpski lekar Kosta Todorović, infektolog i mikrobiolog, član Srpske akademije nauka i umetnosti i Nacionalne akademije za medicinu u Parizu. Pored naučnih, značajan je njegov rad na bibliografiji jugoslovenskih publikacija iz mikrobiologije, imunologije, epidemiologije i higijene.
1898. godine – Rođen je španski pesnik i dramski pisac Federiko Garsija Lorka, jedna od najznačajnijih ličnosti španske književnosti 20. veka. Streljali su ga pripadnici Frankove civilne garde 1936. godine. Najznačajnija dela: “Ciganski romansero”, “Pesnik u Njujorku”, “Krvava svadba”, “Dom Bernarde Albe”.
1915. godine – Žene su u Danskoj dobile pravo glasa.
1916. godine – Britanski feldmaršal irskog porekla, lord Horejšo Herbert Kičener, osvajač Sudana i ministar rata u Prvom svetskom ratu, potonuo je sa oklopnom krstaricom “Hempšir”, koja je, ploveći u Rusiju, naišla na minu.
1941. godine – Eksplodiralo je spremište municije nemačke vojske u smederevskoj tvrđavi u Drugom svetskom ratu. Poginulo je više hiljada ljudi, a srušeno i oštećeno više stotina kuća. Uzrok eksplozije ostao je nepoznat.
1945. godine – Predstavnici SSSR-a, SAD, Velike Britanije i Francuske potpisali su u Berlinu Deklaraciju o preuzimanju vrhovne komande nad poraženom Nemačkom u Drugom svetskom ratu i njenoj podeli na četiri okupacione zone.
1947. godine – Državni sekretar SAD Džorž Maršal izneo je plan o finansijskoj pomoći Evropi razorenoj u Drugom svetskom ratu. “Maršalov plan”, kojim su SAD u periodu od 1948. do 1952. godine dodelile pomoć od 15 milijardi dolara evropskim zemljama, usvojen je iste godine na Ekonomskoj konferenciji u Parizu.
1967. godine – Počeo je rat između Izraela i arapskih zemalja Egipta, Sirije i Jordana. Izraelske snage su u narednih šest dana izbile na Suecki kanal, zauzele Sinajsko poluostrvo, pojas Gaze, deo Jordana i Golansku visoravan u Siriji.
1968. godine – Palestinac Sirhan Sirhan je u atentatu u Los Anđelesu smrtno ranio američkog senatora Roberta Kenedija, mlađeg brata predsednika Džona Kenedija, koji je takođe ubijen u atentatu, 1963. godine u Dalasu. Robert Kenedi je narednog dana podlegao ranama.
1972. godine – U Stokholmu je počela prva konferencija UN posvećena problemima zaštite i unapređenja čovekove okoline.
1975. godine – Suecki kanal, koji je bio zatvoren od izraelsko-arapskog rata 1967. godine, ponovo je otvoren za međunarodni saobraćaj.
1992. godine – Jugoslovenska narodna armija (JNA) napustila je kasarnu “Maršal Tito” u Sarajevu, ćime je završio povlačenje JNA iz Bosne i Hercegovine.
2000. godine – Poslednjeg dana posete Rusiji predsednik SAD Bil Klinton govorio je u Državnoj dumi, kao prvi američki predsednik koji se obratio ruskom parlamentu.
2000. godine – Apelacioni sud u Santjagu ukinuo je poslanički imunitet bivšem čileanskom diktatoru Augustu Pinočeu, otvaraju i time put za sudski proces zbog zločina počinjenih u Čileu tokom njegovog režima. Sud je naredne godine suspendovao proces proglasivši Pinočea mentalno nesposobnim.
2001. godine – Laburistička stranka ubedljivo je pobedila na izborima u Velikoj Britaniji, a Toni Bler postao je prvi premijer laburista sa dva uzastopna mandata.
2001. godine – Ujedinjene nacije obeležile 20-togodižnjicu pojave AIDS-a. Procenjuje se da je 58 miliona ljudi zaraženo HIV virusom i da je više od 22 miliona umrlo u poslednje dve decenije.
2003. godine – SAD i Južna Koreja postigle su dogovor o izmeštanju američkih trupa iz demilitarizovane zone koja je razdvajala Južnu i Severnu Koreju. Američke trupe su izmeštene u baze južno od te zone.
2004. godine – Umro je bivši američki predsednik Ronald Regan. Za vreme njegovog mandata (1981-1989) došlo je do otopljavanja odnosa sa Rusijom, čiji je predsednik bio Mihail Gorbačov, a dvojica državnika postigla su veliki broj sporazuma u cilju zaustavljanja trke u naoružanju.
2005. godine – Na referendumu u Švajcarskoj odlučeno je da se ta država pridruži “šengenskoj zoni.”
2012. godine – Umro je legendarni pisac naučne fantastike Rej Bredberi autor kultnog romana “Farenhajt 451” po kojoj je snimljen istoimeni filmski hit. Autor je 27 romana, desetina zbirki priča i više od 600 kratkih priča. Najpoznatiji su mu romani “Marsovski letopisi”, “Ilustrovani čovek”, “Zlatne jabuke sunca” i “Okrobarska zemlja”, kao i priče za popularne serije “Zona sumraka” i “Pozorište Reja Bredberija”.
Preuzeto i foto: http://edukacija,rs
