Neprocenljivo kulturno blago koje je vekovima bilo sakriveno ispod nasipa zemlje i kamena visine sedam metara, sve do radova koji započinju 2015. godine, otkriveno je na arheološkom lokalitetu Novo Brdo na Kosovu i Metohiji.
Iako je projektom koji je odlukom UNESCO poveren projektantskom birou Omega inženjering iz Dubrovnika, unutrašnjost novobrdske tvrđave između kula i bedema prikazana kao ravna površina, zahvaljujući istraživačkim aktivnostima koja je sproveo stručni tim beogradske kompanije Koto, uz saglasnost projektanta, nadzora i investitora, na prostoru od 400m2 otkrivene su tri stambene građevine: palata, crkva sa ostacima fresaka i toplo kupatilo-sauna, dve cisterne sa upojnim bunarima, trg, ulice i ostaci spoljnog bedema. Svi pronađeni artefakti su istraženi, detaljno snimljeni, dokumentovani i prezentovani, saopšteno je iz kompanije.
Beogradska kompanija Koto odabrana je za izvođenje radova na istraživačkim i konzervatorsko restauratorskim radovima na Tvrđavi Novo Brdo na međunarodnom tenderu UNESCO u Parizu, u konkurenciji sa ponuđačima iz više evropskih zemalja. Čitav postupak sproveden je u skladu sa projektom Omega inženjering-a kojim je preciziran svaki detalj obnove lokaliteta Novo Brdo, od materijala koje će biti korišćeni, tehnologije i metodologije izvođenja radova do načina upotrebe neophodne opreme i mehanizacije.
Zahvaljujući projektu čije finansiranje je obezbedila Evropska unija, ovaj srednjevekovni lokalitet od neprocenljivog značaja koji je do sada bio gotovo nepoznat domaćoj i svetskoj javnosti biće u potpunosti obnovljen. Arheološko nasleđe lokaliteta u potpunosti je zaštićeno i konzervirano, a preostali radovi koje treba sprovesti u finalnoj fazi odnose se isključivo na ojačavanje novoizgrađenih delova zidova na kojima su se tokom ove i prošle godine pojavila delimična oštećenja.
– Lica zidova na kojima su se pojavili defekti nisu postojala pre nego što smo ih mi 2015. i 2016. godine ozidali. Sanacija defekata na novoizgrađenom delu objekta ni na koji način ne ugrožava originalne ostatke utvrđenja i iste je moguće sanirati na efikasan način koje je predvideo projektant, kroz projekat sanacije u skladu sa nalogom Uneska – navode u kompaniji Koto.
Tokom izvođenja radova 2015. i 2016. godine, ekspertski tim kompanije Koto je u nekoliko navrata sugerisao određene izmene u pogledu dinamike realizacije projekta, kao i tehnologije izvođenja radova, ali kako te sugestije nisu prihvaćene, aktivnosti su realizovane na način kako je to propisano projektom.
Započeti radovi na sanaciji sprovode se u skladu sa nalogom Uneska i dozvolom ustanova iz Prištine. Radovi su obustavljeni odlukom Kosovskog instituta za zaštitu spomenika početkom septembra ove godine kojom je firmi Koto zabranjeno da izvodi dalje radove na obnovi tvrđave i pored toga što je UNESCO ovom telu potvrdio da je sve rađeno “prema projektu sanacije, pravilima struke i pod njihovim nadzorom”.
Do sada izvedeni radovi deo su faze I projekta na revitalizaciji Tvrđave Novo Brdo. Za nastavak radova na lokalitetu u II fazi tek treba da se raspiše tender i izabere izvođač radova. Procenjena vrednost ovog međunarodnog tendera bila je oko 2 mil EUR, dok je srpska kompanija radove koje je izvodila ugovorila po ceni između 600 i 700.000 EUR.
Foto: Koto Beograd
Preuzeto: eKapija
