Zahvaljući čulu mirisa mi doživljavamo svet oko nas. Osim lepih mirisnih nota, mi osećamo i one neprijatnije, te na taj način čulo mirisa nas na vreme upozorava na moguću opasnost, kao što je na primer požar.
Tokom pandemije korona virusa, najčešći simptom zaraze bio je gubitak čula ukusa i mirisa. Oni koji su je preležali, znaju koliko to može da bude neprijatno..
Takođe, osim što respiratorne infekcije mogu da dovedu do privremenog gubitka ovog važnog čula, čulo mirisa može godinama postepeno da nestaje zbog nečeg drugog. U pitanju je zagađenja vazduha.
Izloženost malim česticama zagađenja u vazduhu, koje uglavnom nastaju sagorevanjem goriva u vozilima, elektranama i našim domovima, ranije se povezivala s “olfaktornom disfunkcijom”, ali obično samo u industrijskim područjima. Međutim, nova istraživanja sada ukazuju prave razmere i potencijalnu štetu uzrokovanu zagađenim vazduhom koji udišemo svakodnevno.
“Naši podaci pokazuju da postoji 1,6 do 1,7 puta veći rizik od razvoja anosmije s dugotrajnim izlaganjem opasnim česticama”, kaže Murugapan Ramanatan, rinolog na Medicinskom fakultetu “Džon Hopkins” u Baltimoru. Inače, anosmija je parcijalni ili potpuni nedostatak čula mirisa kao rezultata povrede, bolesti ili genetskih problema. U procentima, to je povećanje od 160% do 170%.
Takođe, jedno meksičko istraživanje iz 2006. godine koje je upotrebilo jake mirise kafe i narandže kako bi pokazalo da stanovnici Meksiko Sitija, koji se često bori sa zagađenjem vazduha, obično imaju lošije čulo mirisa od ljudi koji žive u ruralnim područjima zemlje.
Uz pomoć kolega, dr Ramanatan u istraživanje je obuhvatio 2690 pacijenata koji su bili u bolnici u Baltimoru tokom četiri godine. Oko 20 odsto imalo je anosmiju i većina nije pušila (što je važno jer je to navika za koju se zna da utiče na čulo mirisa). Utvrđeno je da su vrednosti zagađenja vazuda znatno više u četvrtima u kojima su živeli pacijenti s anosmijom.
Iako su prilagođeni prema starosti, polu, etničkoj pripadnosti, indeksu telesne mase, korišćenju alkohola ili duvana, nalazi su bili isti: “Čak i mala povećanja izloženosti česticama zagađenja iz okoline može biti povezana s anosmijom”.
Taođe, još jedno jednogodišnje istraživanje u Sao Paulu, Brazilu, takođe je pokazalo da ljudi koji žive u područjima s većim zagađenim česticama imaju oslabljeno čulo mirisa.
