Otkriće retkog zlatnog novčića na južnoj obali Njufaundlenda u Kanadi moglo bi da dovede u pitanje uvrežena istorijska saznanja o vremenu kontakta ovog dela sveta sa Evropljanima.
Vlasti Njufaundlenda i Labradora saopštile se da je engleski novčić tokom leta pronašao Edvard Hajns, lokalni istoričar amater, koji je to prijavio zvaničnicima u skladu sa Zakonom o istorijskim resursima. Lokacija otkrića je tajna kako bi se sprečili „lovci na blago”.
Novčić star 600 godina, po svom „godištu” prethodi prvom dokumentovanom kontaktu Evrope sa Severnom Amerikom još od Vikinga, u okviru 9.000 godina dugog istorijata naseljavanja ljudi i bogatom starosedelačkom tradicijom.
Nakon konsultacija sa Polom Berijem, bivšim kustosom Muzeja Banke Kanade, novčić je identifikovan kao kovanica plemića Henrija Šestog, i utvrđeno je da je iskovan je u Londonu između 1422. i 1427.godine. U 15. veku, novčić je bio veliku vrednost, kao 60 dolara danas.
Pre ovog otkrića, 2021, pronađen je novčić iskovan oko 1490. na istorijskoj lokaciji u uvali Kjupids, i smatran je najstarijim engleskim novčićem ikada pronađenim u Kanadi.
Kako Beri kaže, najnoviji pronađen zlatni novčić, verovatno je bio van opticaja kada je izgubljen, a postoji mnogo spekulacija o tome kako je tačno stigao do Njufaundlenda i Labradora. Inače, tačna lokacija otkrića se čuva u tajnosti kako bi se obeshrabrili lovci na blago.
Lokalni arheolog Džejmi Brejk kaže da će nakon završetka tekućeg istraživanja, novčić verovatno biti izložen javnosti u muzeju „Rums” u glavnom gradu provincije Sent Džons.
„Ljudi u Engleskoj još nisu bili svesni Njufaundlenda ili Severne Amerike u to vreme da je ovaj novčić iskovan”, rekao je Brejk.
Amateur historian discovers 600 year old English coin in Newfoundland #AmateurHistorian #600yearoldEnglishcoin #Newfoundland pic.twitter.com/4uQfL7faFz
— Media.Unknown (@MediaUnknwn) November 15, 2022
Otkriće novčića naglašava intrigantne arheološke zapise o Njufaundlendu i Labradoru, najistočnijoj kanadskoj provinciji.
Priče o dolasku Vikinga sadržane su u islandskim sagama, navodeći posete Leifa Eriksona pre više od 1.000 godina, i arheološke dokaze o nordijskom naselju Lansi Medouz u Njufaundlendu, koje je proglašeno svetskom baštinom Uneska 1978. godine.
Drugi nepotvrđeni izveštaji o evropskim kontaktima uključuju priče sa engleskih Kanalskih ostrva o brodu koji je skrenuo sa kursa u kasnom 15. veku u „čudnu zemlju punu ribe”. Tu su istorijske portugalske mape koje prikazuju Tera de Bacalhay (ili, zemlju bakalara) kao i „Putovanje svetog Brendana”, legendarni izveštaj o pomorskom putovanju iz ranog 6. veka.
Godine 1583. Njufaundlend je postao prvi posed Engleske u Severnoj Americi, a uspostavljanje širokog ribolova prekinulo je pristup tradicionalnim izvorima hrane za autohtono stanovništvo.
„Postoje izvesna saznanja o evropskom prisustvu ovde pre 16. veka, znate, isključujući nordijske i tako dalje… Mogućnost okupacije pre 16. veka bila bi prilično neverovatna i veoma značajna za ovaj deo sveta”, zaključio je Brejk.
