Srpski jezik vuče svoje korene od društva jezika starih Slovena, pa tako nalazimo da su naši preci govorili jezikom koji se u nauci danas označava praslovenskim. Ovaj jezik, iz grupe indoevropskih, nije ostao zapisan.
Počeci slovenske pismenosti vezuju se za 863. godinu, kada su Konstantin (kasnije Ćirilo) i Metodije, dva učena solunska misionara, Vizantinca, sa grčkog preveli najvažnije bogoslužbene spise. Ova dva misionara koristili su se staroslovenskim jezikom. Oni su osmislili potpuno nov alfabet, koji je ostao zabeležen kao glagoljica. Glagoljica je bila bogatija slovima od grčkog alfabeta, a ubrzo je zamenjena ćirilicom. Ćirilica, nazvana po Ćirilu, predstavljala je dopunjeno grčko pismo i ovaj instrument, daleko podobniji od latinice, koristili su Bugari, Rusi i Srbi. Protekom vremena, jezici ovih naroda su se razvijali odvojeno i imali različita svojstva, pa se tako razvilo tri redakcije crkvenoslovenskog, među prvima srpskoslovenski. Na njemu su najčešće pisane povelje vladara, kao i zakonici i drugi pravni akti. Ideja je bila da takvi dokumenti budu razumljivi najvećem broju ljudi. Tokom srednjeg veka, kler bio je najobrazovaniji deo stanovništva, a jedna od najvažnijih ličnosti koja se vezuje za razvoj srpske pismenosti je Sveti Sava, koji je na srpskoslovenskom napisao „Žitije Svetog Simeona“ (1208), najznačajnije delo srpske srednjovekovne književnosti. Na istom jeziku napisan je i „Dušanov zakonik“ (1349).
Kada su Osmanlije zauzele srpske zemlje, dogodile su se društvene, ali ne i jezičke promene. Srbi su sačuvali jezik, a najzaslužniji za to bili su ljudi iz crkvenih krugova, koji se vraćaju upotrebi crkvenoslovenskog, čime je turska vladavina konzervirala srednjovekovno stanje jezika.
Preokret će uslediti krajem XVIII veka, kada je deo Srba završio pod vlašću Habzburga, a Rusija se pojavila kao zaštitnica pravoslavlja, jezika i pisma. Rusi su doneli knjige, pisane ruskoslovenskim, koji je ubrzo prevladao u crkvenim spisima. Zbog nerazumevanja ovih jezika među stanovništvom, došlo je do izvesne simbioze i nastanka hibrida – slavenosrpskog.
I ovaj jezik patio je od nerazumevanja šireg dela javnosti, a 1783. Dositej Obradović iznosi novi jezički program, nadahnut idejama evropskog prosvetiteljstva. Smatrao je da se jezik mora prilagoditi većini ljudi, zalažući se za upotrebu narodnog jezika u književnosti.
U jezičku arenu 1814. ulazi naročito darovit čovek, Vuk Karadžić, koji će, zajedno sa Jernejom Kopitarom, početi da obrađuje narodni jezik. Vuk je „Rječnikom“ iz 1818. udario temelje srpskog jezika, čija je polazna tačka govor običnog naroda. Uveo je i pravilo koje će znatno pojednostaviti upotrebu jezika – jedno slovo za jedan glas. Otpor reformi jezika i pisma je bio jak, ali je 1868. prihvaćena u potpunosti. Karadžićeva pobeda označila je sekularizaciju književnog jezika i njegovu demokratizaciju, otvaranjem prema jeziku sela.
