Julijanska Nova godina, poznata još kao Stara ili Pravoslavna, kod nas najpoznatija kao srpska Nova godina, slavi se 13. na 14. januar po gregorijanskom kalendaru, ili 1. januara po julijanskom. Iako nije zvanična Nova godina, rado se praznuje u balkanskim zemljama poput Bosne i Hercegovine, Crne Gore, Makedonije, pravoslavnim delovima Hrvatske, ali i u istočnim zemljama Rusiji, Belorusiji, Ukrajini, Jermeniji, Moldaviji i Gruziji.
Zanimljivo je da tradicija proslave julijanske Nove godine postoji i u nekim nemačkim kantonima u Švajcarskoj, kao i u nekim delovima Škotske, pa čak i da je slave pravoslavni Japanci.
Proslave Nove godine, do pre sto godina, nisu izgledale tako kao danas. Tek posle Prvog svetskog rata, slavlja širom Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, dobijaju svoje mesto na naslovnim stranama svih medija. U to vreme, država usvaja gregorijanski kalendar, po kom i dan danas računamo vreme, da bi se proslave srpske Nove godine dočekivale 13 dana kasnije, tačnije 13. januara, datum koji je u našem narodu poznat i kao Mali Božić.
Pravoslavnu Novu godinu, naš narod počeo je da slavi radi očuvanja nacionalnog identiteta, izazvan revoltom jer se od njih u to vreme tražilo da budu više Jugosloveni, a manje Srbi. Upravo vođeni takvim inatom, Srbi širom zemlje, ovom prazniku pridaju sve veći značaj.
U beogradskoj Kasini organizovana je prva velika proslava pravoslavne Nove godine, da bi se kasnije slavlja organizovala u gotovo svim kafanama i gostionicama.
Nakon Drugog svetskog rata, nove vlasti su pokušale da zabrane slavljenje srpske Nove godine. U arhivima je i danas moguće naći naredbe da kafane 13. januara moraju biti zatvorene do 22 časa, a čak se i na rođene tog dana gledalo sumnjičavo, jer se nije sa sigurnošću znalo šta slave. Ipak, Srbi su nastavili da slave u svojim domovima, rizikujući tako da izgube ugled, posao, pa čak i da završe u zatvoru zbog protivljenja sistemu.
Većina ljudi smatra da se ova Nova godina slavi kao starokalendarska, prema vremenu koje je ustanovio Julije Cezar. Iako se najčešće naziva pravoslavnom, jer je slave uglavnom pravoslavni narodi, pa čak i deo pravoslavne zajednice u Japanu, kod nas ona ima poseban značaj jer je nastala kao znak otpora prema onima koji su pokušavali da uzdrmaju srpski identitet.
Na dan proslave pravoslavne Nove godine, u Srpskoj pravoslavnoj crkvi praznuje se i Sveti Vasilije.
U somborskoj opštini, bogosluženja se organizovana prema redovnom rasporedu, u crkvi Svetog Đorđa, u Somboru u 9 časova, u manastiru Svetog Stefana u 10 časova, dok se u prigradskim naseljima služi u 9 sati, svuda sem u Kljajićevu, gde je liturgija u pola 10, u četvrtak, 14. januara.
Čestitamo vam svima pravoslavnu, srpsku Novu godinu!
