Nedelju dana nakon što je bujična poplava veličine cunamija opustošila libijski priobalni grad Dernu, odnevši hiljade života, međunarodna zajednica ubrzala je pomoć preživelima. Timovi za potragu i spasavanje koji nose maske za lice i zaštitna odela nastavili su sumornu potragu za telima i preživelima u blatom prekrivenoj pustoši.
Pogođenim stanovnicima, od kojih je 30.000 ljudi sada bez krova nad glavom samo u Derni, preko su potrebni čista voda, hrana, sklonište i osnovne zalihe usred sve većeg rizika od kolere, dijareje, dehidracije i neuhranjenosti, upozoravaju agencije UN.
“U ovom gradu svaka porodica je pogođena”, rekao je jedan stanovnik Mohamed al-Davali, prenosi Euronews.
Drugi, Mohamed al-Zavi (25) ispričao je kako je video “veliku planinu vode koja sa sobom nosi automobile, ljude, stvari… i sve izliva u more”.
Usred haosa, pravi broj mrtvih ostao je nepoznat. Ministar zdravlja istočne administracije Osman Abdeljalil rekao je da su 3.283 osobe potvrđene mrtve u Derni nakon što je u nedelju pronađeno još 31 telo.
Libijski zvaničnici i humanitarne organizacije upozorili su, međutim, da bi konačni broj žrtava mogao biti mnogo veći, jer se hiljade i dalje vode kao nestale.
Izaslanik UN u Libiji Abdoulaie Batili posetio je Dernu u subotu i objavio na platformi X, nekadašnjem Tviteru, da je razaranje bilo “zaista srceparajuća. Video sam iz prve ruke veličinu katastrofe. Ova kriza je izvan mogućnosti Libije da upravlja, ona prevazilazi politiku i granice”.
Timovi za hitne slučajeve i pomoć raspoređeni su iz Francuske, Grčke, Irana, Rusije, Saudijske Arabije, Tunisa, Turske i Ujedinjenih Arapskih Emirata, a na putu je još i iz drugih zemalja.
Političke podele
Napore u pružanju pomoći ometa politička podela Libije, koja je utonula u godine rata i haosa nakon što je pobuna iz 2011. dovela do svrgavanja i ubistva Moamera Gadafija. Naftom bogata severnoafrička zemlja sada je i dalje podeljena između dve rivalske vlade – administracije koju podržavaju UN u glavnom gradu Tripoliju i jedne sa sedištem na istoku pogođenom katastrofom.
Šef Međunarodne organizacije za migracije u Libiji Tauhid-paša objavio je na X da je sada cilj da se kanališu sve vlasti “da rade zajedno, u koordinaciji”.
Britanski ministar spoljnih poslova Džejms Kleverli rekao je da je “veliki izazov sa Libijom” to što joj nedostaje potpuno funkcionalna vlada sa kojom bi koordinirala.
Ogromne poplave su usledile pošto je Libiju 10. septembra zahvatila oluja Danijel, koja je ranije donela smrtonosne poplave Grčkoj, Turskoj i Bugarskoj.
Voda koja se brzo dizala probila je dve uzvodne brane u Derni, izazvavši kasnonoćni talas koji se obrušio na centar grada sa 100.000 stanovnika, odnevši čitave stambene blokove u Sredozemno more.
Eksperti UN su za veliki broj smrtnih slučajeva okrivili klimatske faktore, kao i nasleđe rata u Libiji koji je iscrpio njenu infrastrukturu, sisteme ranog upozoravanja i reagovanje u vanrednim situacijama.
Postavljaju se pitanja da li se katastrofa mogla sprečiti, jer su pukotine na branama prvi put prijavljene 1998. godine.
Tela na plaži
Nedelju dana nakon katastrofe, tela još uvek izlaze na obalu. Hamza Al-Khafifi (45) vojnik iz Bengazija, opisao je AFP-u kako je pronašao gola tela “starih, mladih, žena, muškaraca i dece”.
“Tela su bila zaglavljena između stena”, rekao je on.
Zastrašujući podaci libijskog Crvenog polumeseca: U gradu Derni poginulo 11.300 ljudi, više od 10.000 nestalih
Libijski spasilački tim u čamcu na naduvavanje prijavio je da je video “možda 600 tela” u moru kod regiona Om-al-Briket, oko 20 kilometara istočno od Derne, prema snimku koji je podeljen na društvenim mrežama.
Ujedinjene nacije su pokrenule apel za pomoć za više od 71 milion dolara.
Pomoć koja se šalje u Libiju uključuje vodu, hranu, šatore, ćebad, higijenske komplete, lekove i hirurške potrepštine za hitne slučajeve, kao i tešku mašineriju koja pomaže u čišćenju ostataka i još vreća za leševe.
Razmere razaranja u Derni i okolnim oblastima izazvale su solidarnost širom podeljene Libije, pošto su volonteri u Tripoliju prikupljali pomoć za žrtve poplava.
Međunarodni komitet Crvenog krsta upozorio je da su neeksplodirane nagazne mine i druga ubojna sredstva iz rata možda dospela u područja koja su ranije bila bez kontaminacije oružjem.
